KAFKA: MỘT DÒNG THƯ

"Altogether, I think we ought to read only books that bite and sting us. If the book we are reading doesn’t shake us awake like a blow to the skull, why bother reading it in the first place? So that it can make us happy, as you put it? Good God, we’d be just as happy if we had no books at all; books that make us happy we could, in a pinch, also write ourselves. What we need are books that hit us like a most painful misfortune, like the death of someone we loved more than we love ourselves, that make us feel as though we had been banished to the woods, far from any human presence, like suicide. A book must be the ax for the frozen sea within us. That is what I believe."

[Ich glaube, man sollte überhaupt nur solche Bücher lesen, die einen beißen und stechen. Wenn das Buch, das wir lesen, uns nicht mit einem Faustschlag auf den Schädel weckt, wozu lesen wir dann das Buch? Damit es uns glücklich macht, wie Du schreibst? Mein Gott, glücklich wären wir eben auch, wenn wir keine Bücher hätten, und solche Bücher, die uns glücklich machen, könnten wir zur Not selber schreiben. Wir brauchen aber die Bücher, die auf uns wirken wie ein Unglück, das uns sehr schmerzt, wie der Tod eines, den wir lieber hatten als uns, wie wenn wir in Wälder verstoßen würden, von allen Menschen weg, wie ein Selbstmord, ein Buch muß die Axt sein für das gefrorene Meer in uns. Das glaube ich.]

(Extracted from a letter of Franz Kafka to Oskar Pollak - 27.01.1904)

"Tôi thiết nghĩ ta chỉ nên đọc những cuốn sách mà chúng cắn và đốt ta. Nếu cuốn sách mà ta đương đọc không đánh thức ta bằng một cú đấm vào hộp sọ, thì hà cớ gì ta còn đọc nó nữa? (Đọc nó) để ta thấy khoái chá ư, như anh viết? Chúa ơi, ta có thể khoái chá như thế ngay cả khi ta không có bất kì cuốn sách nào mà; ta có thể tự viết lấy những cuốn sách làm ta khoái chá, nếu cần. Cái mà ta cần chính là những cuốn sách tác động vào ta như một nỗi khốn khổ làm ta đau đớn nhiều, như cái chết của một người ta yêu hơn bản thân, như thể ta lẩn vào trong cánh rừng xa lánh nhân gian, như thể tự sát. Mỗi cuốn sách phải là lưỡi búa phá vỡ biển cả đã đóng băng trong ta (*). Tôi tin vậy."

(Trích Franz Kafka, Thư gửi Oskar Pollak - 27.01.1904)

Nhật Nam dịch 

——

(*) Câu áp chót được nhiều người dịch là “Tác phẩm là nhát búa phá vỡ biển cả đã đóng băng trong chúng ta”. Nhưng dịch như trên là chưa đúng. Kafka không nói đến chuyện “tác phẩm thì thế nào”, mà ông nói đến chuyện “tác phẩm phải thế nào mới đáng đọc”. Cho nên không dịch thành “Tác phẩm là...” được.

SG 14/5/19